sunderkand pdf in hindi and english

Introduction: Unlocking the Power of Sunderkand PDF

In today’s digital age, the availability of religious texts online has made it easier than ever to access and study sacred scriptures. One such revered text is the Sunderkand, a crucial section of the ancient Indian epic, the Ramayana. Sunderkand is a captivating tale that narrates the heroic journey of Lord Hanuman as he embarks on a mission to find and rescue Lord Rama’s beloved wife, Sita, who has been abducted by the demon king Ravana. This comprehensive guide will provide you with everything you need to know about Sunderkand PDF, its significance, and how you can access and comprehend this divine scripture.

 Download

1. Understanding Sunderkand: A Glimpse into Hindu Mythology

Sunderkand holds a special place in Hindu mythology as it depicts the extraordinary feats and unwavering devotion of Lord Hanuman. As part of the larger epic, the Ramayana, Sunderkand focuses on Lord Hanuman’s journey to Lanka, where he discovers Sita and delivers Lord Rama’s message of love and reassurance. The story of Sunderkand resonates with millions of devotees worldwide, inspiring them to overcome challenges and strive for righteousness.

2. Accessing Sunderkand PDF: Your Gateway to Spiritual Enlightenment

2.1 Exploring the Digital Realm: Where to Find Sunderkand PDF

In today’s digital age, accessing religious texts has become effortless. Numerous websites offer Sunderkand PDF downloads, enabling you to read and

2.1 Exploring the Digital Realm: Where to Find Sunderkand PDF

In today’s digital age, accessing religious texts has become effortless. Numerous websites offer Sunderkand PDF downloads, enabling you to read and delve into its profound teachings. One of the most reliable sources for obtaining Sunderkand PDF is through reputable online platforms dedicated to religious scriptures.

Websites such as sacred-texts.com and hinduism.stackexchange.com provide comprehensive collections of Hindu scriptures, including Sunderkand in PDF format. These websites are known for their extensive libraries, ensuring that you have access to authentic versions of Sunderkand.

Additionally, popular e-book platforms like Amazon Kindle and Google Books also offer Sunderkand PDF versions that can be easily downloaded and read on your e-reader or mobile device. These platforms often provide a wide range of translations and commentaries, allowing you to explore different interpretations of this divine scripture.

2.2 Top Websites for Downloading Sunderkand PDF

When it comes to accessing Sunderkand PDF, it is essential to rely on trustworthy sources that offer accurate and authentic versions of the text. Here are some top websites where you can download Sunderkand PDF:

  1. Sacred-texts.com: This website hosts a vast collection of religious texts from various traditions, including the Ramayana and Sunderkand. You can find multiple translations and commentaries on Sunderkand, making it an excellent resource for in-depth study.
  2. Hinduism.stackexchange.com: This platform serves as a valuable community for Hinduism enthusiasts and seekers of knowledge. You can find discussions, recommendations, and links to reliable sources for Sunderkand PDF downloads.
  3. Amazon Kindle: Amazon’s Kindle store offers a wide range of e-books, including Sunderkand in PDF format. You can access these books on Kindle e-readers or through the Kindle app on your smartphone or tablet.
  4. Google Books: Google Books provides an extensive collection of digital books, including Sunderkand in PDF format. You can search for specific editions or explore different translations and commentaries.

By utilizing these websites, you can conveniently access Sunderkand PDF and embark on a spiritual journey filled with wisdom, devotion, and enlightenment.

3. Unveiling the Divine Message: The Essence of Sunderkand

3.1 The Heroic Journey of Lord Hanuman

Sunderkand narrates the awe-inspiring tale of Lord Hanuman’s valiant expedition to Lanka in search of Sita. Driven by unwavering devotion to Lord Rama, Hanuman displays extraordinary courage, intelligence, and supernatural abilities throughout his mission. As the central figure of Sunderkand, Lord Hanuman becomes a symbol of undying devotion, selflessness, and loyalty.

With each step, Hanuman encounters numerous challenges and overcomes them with his unmatched strength and wit. He leaps across oceans, battles mighty demons, and fearlessly confronts the powerful demon king Ravana himself. Lord Hanuman’s journey in Sunderkand showcases his divine prowess and serves as a reminder of the triumph of good over evil.

3.2 Lessons in Devotion, Bravery, and Loyalty

Sunderkand encapsulates profound teachings that go beyond its enchanting narrative. It serves as a guide for devotees, imparting valuable lessons on devotion, bravery, and loyalty. By studying Sunderkand, one can learn:

  • Devotion: Sunderkand teaches the importance of unwavering devotion towards a higher power. Lord Hanuman’s unshakable faith and dedication to Lord Rama inspire us to cultivate a deep connection with the divine and to approach life’s challenges with trust and surrender.
  • Bravery: Lord Hanuman’s courageous exploits in Sunderkand demonstrate the power of bravery in the face of adversity. His fearlessness and determination serve as a reminder that we can overcome any obstacle when we summon our inner strength and confront our fears head-on.
  • Loyalty: Sunderkand highlights the significance of loyalty and commitment. Hanuman’s unwavering loyalty to Lord Rama showcases the importance of staying true to our principles and standing by those we hold dear, even in the most challenging circumstances.

4. Analyzing Sunderkand PDF: A Verse-by-Verse Breakdown

4.1 Chapter 1: Hanuman’s Journey to Lanka

In this opening chapter of Sunderkand, Hanuman embarks on his epic journey to Lanka, the kingdom of the demon king Ravana. Hanuman’s flight across the ocean, his encounters with mystical creatures, and his determination to locate Sita set the stage for the remarkable events that unfold throughout the scripture.

4.2 Chapter 2: Hanuman’s Search for Sita

As Hanuman explores Lanka, he diligently searches for any signs of Sita. His unwavering commitment to finding her is fueled by his devotion to Lord Rama. This chapter beautifully portrays Hanuman’s humility and compassion as he interacts with various beings and gathers valuable information about Sita’s whereabouts.

4.3 Chapter 3: Hanuman’s Encounter with Ravana

In this captivating chapter, Hanuman confronts Ravana, the mighty demon king. Despite Ravana’s attempts to intimidate and harm him, Hanuman fearlessly engages in a battle of wits, showcasing his intelligence and strategic thinking. Through their conversation, the stark contrast between Ravana’s arrogance and Hanuman’s humility becomes evident.

4.4 Chapter 4: Hanuman’s Return to Lord Rama

Having completed his mission, Hanuman returns to Lord Rama to deliver the news of Sita’s location and well-being. This chapter depicts the joyous reunion between Hanuman and Rama, highlighting the power of devotion and the unwavering bond between the divine and the devotee.

5. The Power of Sunderkand PDF in Daily Life

5.1 Finding Inspiration and Guidance

Sunderkand PDF serves as a source of inspiration and guidance for individuals seeking solace, spiritual growth, and a deeper connection with the divine. By reading Sunderkand regularly, one can find solace in its timeless wisdom and draw strength from the heroic acts of Lord Hanuman. It provides a roadmap for navigating life’s challenges and encourages devotees to lead a virtuous and purposeful existence.

5.2 Overcoming Obstacles and Challenges

Sunderkand PDF offers valuable insights into overcoming obstacles and challenges. Lord Hanuman’s unwavering determination, resourcefulness, and resilience in the face of adversity inspire us to persevere in the face of challenges. The scripture reminds us that with faith, courage, and devotion, we can conquer any hurdles that come our way.

in hindi

।। ॐ श्री गणेशाय नमः ।।
।। श्रीजानकीवल्लभो ववजयते।।

।। श्रीरामचररतमानस पञ्चम सोपान श्री सुन्दरकाण्ड ।।

।। श्लोक ।।

शान्तं शाश्वतमप्रमेयमनघं ननर्ााणशान्तन्तप्रदं
ब्रह्माशम्भुफणीन्द्रसेव्यमननशं र्ेदान्तर्ेद्यं नर्भुम्।।
रामाख्यं जगदीश्वरं सुरगुरं मायामनुष्यं हररं
र्न्देऽहं करणाकरं रघुर्रं भूपालचूड़ामनणम्।।
नान्या स्पृहा रघुपतेहृदयेऽस्मदीये
सत्यं र्दानम च भर्ानन्तिलान्तरात्मा ।।
भन्ततं प्रयच्छ रघुपुङ्गर् ननभारां मे
कामानददोषरनहतं कु र मानसं च ।।
अतुनलतबलधामं हेमशैलाभदेहं
दनुजर्नकृ शानुं ज्ञानननामग्रगण्यम्।।
सकलगुणननधानं र्ानराणामधीशं
रघुपनतनप्रयभतं र्ातजातं नमानम ।।

।। चौपाई ।।

जामर्ंत के बचन सुहाए । सुनन हनुमंत हृदय अनत भाए ।।
तब लनग मोनह पररिेहु तुम्ह भाई । सनह दुि कं द मूल फल िाई ।।
जब लनग आर् ंसीतनह देिी । होइनह काजुमोनह हरष नबसेषी ।।
यह कनह नाइ सबन्ति कहुुँमाथा । चलेउ हरनष नहयुँधरर रघुनाथा ।।
नसंधुतीर एक भूधर सुंदर । क तुक कू नद चढ़ेउ ता ऊपर ।।
बार बार रघुबीर सुँभारी । तरके उ पर्नतनय बल भारी ।।
जेनहं नगरर चरन देइ हनुमंता । चलेउ सो गा पाताल तुरंता ।।
नजनम अमोघ रघुपनत कर बाना । एही भाुँनत चलेउ हनुमाना ।।
जलनननध रघुपनत दू त नबचारी । तैंमैनाक होनह श्रमहारी ।।

दोहा: हनूमान तेनह परसा कर पुनन कीि प्रनाम ।
राम काजुकीिेंनबनुमोनह कहाुँनबश्राम ।।

।। चौपाई ।।

जात पर्नसुत देर्ि देिा । जानैंकहुुँबल बुन्ति नबसेषा ।।
सुरसा नाम अनहि कै माता । पठइन्ति आइ कही तेनहं बाता ।।
आजुसुरि मोनह दीि अहारा । सुनत बचन कह पर्नकु मारा ।।
राम काजुकरर नफरर मैंआर् ं । सीता कइ सुनध प्रभुनह सुनार् ं ।।
तब तर् बदन पैनठहउुँआई । सत्य कहउुँमोनह जान देमाई ।।
कबनेहुुँजतन देइ ननहं जाना । ग्रसनस न मोनह कहेउ हनुमाना ।।
जोजन भरर तेनहं बदनुपसारा । कनप तनुकीि दुगुन नबस्तारा ।।
सोरह जोजन मुि तेनहं ठयऊ । तुरत पर्नसुत बनिस भयऊ ।।
जस जस सुरसा बदनुबढ़ार्ा । तासुदू न कनप रूप देिार्ा ।।
सत जोजन तेनहं आनन कीिा । अनत लघुरूप पर्नसुत लीिा ।।
बदन पइनठ पुनन बाहेर आर्ा । मागा नबदा तानह नसर नार्ा ।।
मोनह सुरि जेनह लानग पठार्ा । बुनध बल मरमुतोर मैपार्ा ।।
दोहा: राम काजुसबुकररहहु तुम्ह बल बुन्ति ननधान ।
आनसष देह गई सो हरनष चलेउ हनुमान ।।

।। चौपाई ।।

नननसचरर एक नसंधुमहुुँरहई । करर माया नभुके िग गहई ।।
जीर् जंतुजेगगन उड़ाहीं। जल नबलोनक नति कै पररछाहीं।।
गहइ छाहुँसक सो न उड़ाई । एनह नबनध सदा गगनचर िाई ।।
सोइ छल हनूमान कहुँकीिा । तासुकपटुकनप तुरतनहं चीिा ।।
तानह मारर मारतसुत बीरा । बाररनध पार गयउ मनतधीरा ।।
तहाुँजाइ देिी बन सोभा । गुंजत चंचरीक मधुलोभा ।।
नाना तर फल फू ल सुहाए । िग मृग बृंद देन्ति मन भाए ।।
सैल नबसाल देन्ति एक आगें। ता पर धाइ चढेउ भय त्यागें।।
उमा न कछुकनप कै अनधकाई । प्रभुप्रताप जो कालनह िाई ।।

नगरर पर चनढ लंका तेनहं देिी । कनह न जाइ अनत दुगानबसेषी ।।
अनत उतंग जलनननध चहु पासा । कनक कोट कर परम प्रकासा ।।

।। छं द ।।

कनक कोट नबनचत्र मनन कृ त सुंदरायतना घना ।।
चउहट्ट हट्ट सुबट्ट बीथींचार पुर बहु नबनध बना ।।
गज बानज िच्चर ननकर पदचर रथ बरूनथि को गनै।।
बहुरूप नननसचर जूथ अनतबल सेन बरनत ननहं बनै।।
बन बाग उपबन बानटका सर कू प बापींसोहहीं।।
नर नाग सुर गंधबाकन्या रूप मुनन मन मोहहीं।।
कहुुँमाल देह नबसाल सैल समान अनतबल गजाहीं।।
नाना अिारेि नभरनहं बहु नबनध एक एकि तजाहीं।।
करर जतन भट कोनटि नबकट तन नगर चहुुँनदनस रच्छहीं।।
कहुुँमनहष मानषुधेनुिर अज िल ननसाचर भच्छहीं।।
एनह लानग तुलसीदास इि की कथा कछुएक हैकही ।।
रघुबीर सर तीरथ सरीरन्ति त्यानग गनत पैहनहं सही ।।
दोहा: पुर रिर्ारेदेन्ति बहु कनप मन कीि नबचार ।
अनत लघुरूप धर ंनननस नगर कर ंपइसार ।।

।। चौपाई ।।

मसक समान रूप कनप धरी । लंकनह चलेउ सुनमरर नरहरी ।।
नाम लंनकनी एक नननसचरी । सो कह चलेनस मोनह ननंदरी ।।
जानेनह नहींमरमुसठ मोरा । मोर अहार जहाुँलनग चोरा ।।
मुनठका एक महा कनप हनी । रनधर बमत धरनींढनमनी ।।
पुनन संभारर उनठ सो लंका । जोरर पानन कर नबनय संसका ।।
जब रार्ननह ब्रह्म बर दीिा । चलत नबरंनच कहा मोनह चीिा ।।
नबकल होनस तैंकनप केंमारे। तब जानेसुनननसचर संघारे।।
तात मोर अनत पुन्य बहूता । देिेउुँनयन राम कर दू ता ।।

दोहा – तात स्वगाअपबगासुि धररअ तुला एक अंग ।
तूल न तानह सकल नमनल जो सुि लर् सतसंग ।।4 ।।

।। चौपाई ।।

प्रनबनस नगर कीजेसब काजा । हृदयुँरान्ति क सलपुर राजा ।।
गरल सुधा ररपुकरनहं नमताई । गोपद नसंधुअनल नसतलाई ।।
गरड़ सुमेर रेनूसम ताही । राम कृ पा करर नचतर्ा जाही ।।
अनत लघुरूप धरेउ हनुमाना । पैठा नगर सुनमरर भगर्ाना ।।
मंनदर मंनदर प्रनत करर सोधा । देिेजहुँतहुँअगननत जोधा ।।
गयउ दसानन मंनदर माहीं। अनत नबनचत्र कनह जात सो नाहीं।।
सयन नकए देिा कनप तेही । मंनदर महुुँन दीन्ति बैदेही ।।
भर्न एक पुनन दीि सुहार्ा । हरर मंनदर तहुँनभन्न बनार्ा ।।
दोहा – रामायुध अंनकत गृह सोभा बरनन न जाइ ।
नर् तुलनसका बृंद तहुँदेन्ति हरनष कनपराइ ।।

।। चौपाई ।।

लंका नननसचर ननकर ननर्ासा । इहाुँकहाुँसज्जन कर बासा ।।
मन महुुँतरक करैकनप लागा । तेहींसमय नबभीषनुजागा ।।
राम राम तेनहं सुनमरन कीिा । हृदयुँहरष कनप सज्जन चीिा ।।
एनह सन हनठ कररहउुँपनहचानी । साधुतेहोइ न कारज हानी ।।
नबप्र रप धरर बचन सुनाए । सुनत नबभीषण उनठ तहुँआए ।।
करर प्रनाम पूुँछी कु सलाई । नबप्र कहहु ननज कथा बुझाई ।।
की तुम्ह हरर दासि महुँकोई । मोरेंहृदय प्रीनत अनत होई ।।
की तुम्ह रामुदीन अनुरागी । आयहु मोनह करन बड़भागी ।।
दोहा – तब हनुमंत कही सब राम कथा ननज नाम ।
सुनत जुगल तन पुलक मन मगन सुनमरर गुन ग्राम ।।

।। चौपाई ।।

सुनहु पर्नसुत रहनन हमारी । नजनम दसनन्ति महुुँजीभ नबचारी ।।
तात कबहुुँमोनह जानन अनाथा । कररहनहं कृ पा भानुकु ल नाथा ।।
तामस तनुकछुसाधन नाहीं। प्रीनत न पद सरोज मन माहीं।।
अब मोनह भा भरोस हनुमंता । नबनुहररकृ पा नमलनहं ननहं संता ।।
ज रघुबीर अनुग्रह कीिा । त तुम्ह मोनह दरसुहनठ दीिा ।।
सुनहु नबभीषन प्रभुकै रीती । करनहं सदा सेर्क पर प्रीती ।।
कहहु कर्न मैंपरम कु लीना । कनप चंचल सबहींनबनध हीना ।।
प्रात लेइ जो नाम हमारा । तेनह नदन तानह न नमलैअहारा ।।
दोहा: अस मैंअधम सिा सुनुमोहू पर रघुबीर ।
कीिी कृ पा सुनमरर गुन भरेनबलोचन नीर ।।

।। चौपाई ।।

जानतहूुँअस स्वानम नबसारी । नफरनहं तेकाहेन होनहं दुिारी ।।
एनह नबनध कहत राम गुन ग्रामा । पार्ा अननबााच्य नबश्रामा ।।
पुनन सब कथा नबभीषन कही । जेनह नबनध जनकसुता तहुँरही ।।
तब हनुमंत कहा सुनुभ्राता । देिी चहउुँजानकी माता ।।
जुगुनत नबभीषन सकल सुनाई । चलेउ पर्नसुत नबदा कराई ।।
करर सोइ रूप गयउ पुनन तहर्ाुँ। बन असोक सीता रह जहर्ाुँ।।
देन्ति मननह महुुँकीि प्रनामा । बैठे नहं बीनत जात नननस जामा ।।
कृ स तन सीस जटा एक बेनी । जपनत हृदयुँरघुपनत गुन श्रेनी ।।
दोहा: ननज पद नयन नदएुँमन राम पद कमल लीन ।
परम दुिी भा पर्नसुत देन्ति जानकी दीन ।।8 ।।

।। चौपाई ।।

तर पल्लर् महुुँरहा लुकाई । करइ नबचार कर ंका भाई ।।
तेनह अर्सर रार्नुतहुँआर्ा । संग नारर बहु नकएुँबनार्ा ।।
बहु नबनध िल सीतनह समुझार्ा । साम दान भय भेद देिार्ा ।।
कह रार्नुसुनुसुमुन्ति सयानी । मंदोदरी आनद सब रानी ।।

तर् अनुचरींकरउुँपन मोरा । एक बार नबलोकुमम ओरा ।।
तृन धरर ओट कहनत बैदेही । सुनमरर अर्धपनत परम सनेही ।।
सुनुदसमुि िद्योत प्रकासा । कबहुुँनक ननलनी करइ नबकासा ।।
अस मन समुझुकहनत जानकी । िल सुनध ननहं रघुबीर बान की ।।
सठ सूनेहरर आनेनह मोनह । अधम ननलज्ज लाज ननहं तोही ।।
दोहा: आपुनह सुनन िद्योत सम रामनह भानुसमान ।
परष बचन सुनन कानढ़ अनस बोला अनत न्तिनसआन ।।

।। चौपाई ।।

सीता तैंमम कृ त अपमाना । कनटहउुँतर् नसर कनठन कृ पाना ।।
नानहं त सपनद मानुमम बानी । सुमुन्ति होनत न त जीर्न हानी ।।
स्याम सरोज दाम सम सुंदर । प्रभुभुज करर कर सम दसकं धर ।।
सो भुज कं ठ नक तर् अनस घोरा । सुनुसठ अस प्रर्ान पन मोरा ।।
चंद्रहास हर मम पररतापं । रघुपनत नबरह अनल संजातं ।।
सीतल नननसत बहनस बर धारा । कह सीता हर मम दुि भारा ।।
सुनत बचन पुनन मारन धार्ा । मयतनयाुँकनह नीनत बुझार्ा ।।
कहेनस सकल नननसचररि बोलाई । सीतनह बहु नबनध त्रासहु जाई ।।
मास नदर्स महुुँकहा न माना । त मैंमारनब कानढ़ कृ पाना ।।
दोहा: भर्न गयउ दसकं धर इहाुँनपसानचनन बृंद ।
सीतनह त्रास देिार्नह धरनहं रूप बहु मंद ।।10 ।।

।। चौपाई ।।

नत्रजटा नाम राच्छसी एका । राम चरन रनत ननपुन नबबेका ।।
सबि बोनल सुनाएनस सपना । सीतनह सेइ करहु नहत अपना ।।
सपनेंबानर लंका जारी । जातुधान सेना सब मारी ।।
िर आरूढ़ नगन दससीसा । मुंनित नसर िंनित भुज बीसा ।।
एनह नबनध सो दन्तच्छन नदनस जाई । लंका मनहुुँनबभीषन पाई ।।
नगर नफरी रघुबीर दोहाई । तब प्रभुसीता बोनल पठाई ।।

यह सपना मेंकहउुँपुकारी । होइनह सत्य गएुँनदन चारी ।।
तासुबचन सुनन तेसब िरीं। जनकसुता के चरनन्ति परीं।।
दोहा: जहुँतहुँगईं सकल तब सीता कर मन सोच ।
मास नदर्स बीतेंमोनह माररनह नननसचर पोच ।।

।। चौपाई ।।

नत्रजटा सन बोली कर जोरी । मातुनबपनत संनगनन तैंमोरी ।।
तज ंदेह कर बेनग उपाई । दुसहु नबरहु अब ननहं सनह जाई ।।
आनन काठ रचुनचता बनाई । मातुअनल पुनन देनह लगाई ।।
सत्य करनह मम प्रीनत सयानी । सुनैको श्रर्न सूल सम बानी ।।
सुनत बचन पद गनह समुझाएनस । प्रभुप्रताप बल सुजसुसुनाएनस ।।
नननस न अनल नमल सुनुसुकु मारी । अस कनह सो ननज भर्न नसधारी ।।
कह सीता नबनध भा प्रनतकू ला । नमलनह न पार्क नमनटनह न सूला ।।
देन्तिअत प्रगट गगन अंगारा । अर्नन न आर्त एकउ तारा ।।
पार्कमय सनस स्त्रर्त न आगी । मानहुुँमोनह जानन हतभागी ।।
सुननह नबनय मम नबटप असोका । सत्य नाम कर हर मम सोका ।।
नूतन नकसलय अनल समाना । देनह अनगनन जनन करनह ननदाना ।।
देन्ति परम नबरहाकु ल सीता । सो छन कनपनह कलप सम बीता ।।

।। सोरठा: ।।

कनप करर हृदयुँनबचार दीन्ति मुनद्रका िारी तब ।
जनुअसोक अंगार दीन्ति हरनष उनठ कर गहेउ ।।

।। चौपाई ।।

तब देिी मुनद्रका मनोहर । राम नाम अंनकत अनत सुंदर ।।
चनकत नचतर् मुदरी पनहचानी । हरष नबषाद हृदयुँअकु लानी ।।
जीनत को सकइ अजय रघुराई । माया तेंअनस रनच ननहं जाई ।।
सीता मन नबचार कर नाना । मधुर बचन बोलेउ हनुमाना ।।
रामचंद्र गुन बरनैंलागा । सुनतनहं सीता कर दुि भागा ।।

लागींसुनैंश्रर्न मन लाई । आनदहु तेंसब कथा सुनाई ।।
श्रर्नामृत जेनहं कथा सुहाई । कनह सो प्रगट होनत नकन भाई ।।
तब हनुमंत ननकट चनल गयऊ । नफरर बैंठींमन नबसमय भयऊ ।।
राम दू त मैंमातुजानकी । सत्य सपथ करनाननधान की ।।
यह मुनद्रका मातुमैंआनी । दीन्ति राम तुम्ह कहुँसनहदानी ।।
नर बानरनह संग कहु कै सें। कनह कथा भइ संगनत जैसें।।
दोहा: कनप के बचन सप्रेम सुनन उपजा मन नबस्वास ।।
जाना मन क्रम बचन यह कृ पानसंधुकर दास ।।

।। चौपाई ।।

हररजन जानन प्रीनत अनत गाढ़ी । सजल नयन पुलकार्नल बाढ़ी ।।
बूड़त नबरह जलनध हनुमाना । भयउ तात मोंकहुुँजलजाना ।।
अब कहु कु सल जाउुँबनलहारी । अनुज सनहत सुि भर्न िरारी ।।
कोमलनचत कृ पाल रघुराई । कनप के नह हेतुधरी ननठु राई ।।
सहज बानन सेर्क सुि दायक । कबहुुँक सुरनत करत रघुनायक ।।
कबहुुँनयन मम सीतल ताता । होइहनह ननरन्ति स्याम मृदुगाता ।।
बचनुन आर् नयन भरेबारी । अहह नाथ ह ंननपट नबसारी ।।
देन्ति परम नबरहाकु ल सीता । बोला कनप मृदुबचन नबनीता ।।
मातुकु सल प्रभुअनुज समेता । तर् दुि दुिी सुकृ पा ननके ता ।।
जनन जननी मानहु नजयुँऊना । तुम्ह तेप्रेमुराम केंदू ना ।।
दोहा: रघुपनत कर संदेसुअब सुनुजननी धरर धीर ।
अस कनह कनप गद गद भयउ भरेनबलोचन नीर ।।

।। चौपाई ।।

कहेउ राम नबयोग तर् सीता । मो कहुुँसकल भए नबपरीता ।।
नर् तर नकसलय मनहुुँकृ सानू। कालननसा सम नननस सनस भानू।।
कु बलय नबनपन कुं त बन सररसा । बाररद तपत तेल जनुबररसा ।।
जेनहत रहेकरत तेइ पीरा । उरग स्वास सम नत्रनबध समीरा ।।

कहेहू तेंकछुदुि घनट होई । कानह कह ंयह जान न कोई ।।
तत्व प्रेम कर मम अर तोरा । जानत नप्रया एकुमनुमोरा ।।
सो मनुसदा रहत तोनह पाहीं। जानुप्रीनत रसुएतेननह माहीं।।
प्रभुसंदेसुसुनत बैदेही । मगन प्रेम तन सुनध ननहं तेही ।।
कह कनप हृदयुँधीर धर माता । सुनमर राम सेर्क सुिदाता ।।
उर आनहु रघुपनत प्रभुताई । सुनन मम बचन तजहु कदराई ।।
दोहा: नननसचर ननकर पतंग सम रघुपनत बान कृ सानु।
जननी हृदयुँधीर धर जरेननसाचर जानु।।

।। चौपाई ।।

ज ंरघुबीर होनत सुनध पाई । करतेननहं नबलंबुरघुराई ।।
रामबान रनब उएुँजानकी । तम बरूथ कहुँजातुधान की ।।
अबनहं मातुमैंजाउुँलर्ाई । प्रभुआयसुननहं राम दोहाई ।।
कछु क नदर्स जननी धर धीरा । कनपि सनहत अइहनहं रघुबीरा ।।
नननसचर मारर तोनह लैजैहनहं । नतहुुँपुर नारदानद जसुगैहनहं ।।
हैंसुत कनप सब तुम्हनह समाना । जातुधान अनत भट बलर्ाना ।।
मोरेंहृदय परम संदेहा । सुनन कनप प्रगट कीि ननज देहा ।।
कनक भूधराकार सरीरा । समर भयंकर अनतबल बीरा ।।
सीता मन भरोस तब भयऊ । पुनन लघुरूप पर्नसुत लयऊ ।।
दोहा: सुनुमाता सािामृग ननहं बल बुन्ति नबसाल ।
प्रभुप्रताप तेंगरड़नह िाइ परम लघुब्याल ।।

।। चौपाई ।।

मन संतोष सुनत कनप बानी । भगनत प्रताप तेज बल सानी ।।
आनसष दीन्ति रामनप्रय जाना । होहु तात बल सील ननधाना ।।
अजर अमर गुननननध सुत होहू । करहुुँबहुत रघुनायक छोहू ।।
करहुुँकृ पा प्रभुअस सुनन काना । ननभार प्रेम मगन हनुमाना ।।
बार बार नाएनस पद सीसा । बोला बचन जोरर कर कीसा ।।

अब कृ तकृ त्य भयउुँमैंमाता । आनसष तर् अमोघ नबख्याता ।।
सुनहु मातुमोनह अनतसय भूिा । लानग देन्ति सुंदर फल रूिा ।।
सुनुसुत करनहं नबनपन रिर्ारी । परम सुभट रजनीचर भारी ।।
नति कर भय माता मोनह नाहीं। ज ंतुम्ह सुि मानहु मन माहीं।।
दोहा: देन्ति बुन्ति बल ननपुन कनप कहेउ जानकींजाहु ।
रघुपनत चरन हृदयुँधरर तात मधुर फल िाहु ।।

।। चौपाई ।।

चलेउ नाइ नसर पैठे उ बागा । फल िाएनस तर तोरैंलागा ।।
रहेतहाुँबहु भट रिर्ारे। कछुमारेनस कछुजाइ पुकारे।।
नाथ एक आर्ा कनप भारी । तेनहं असोक बानटका उजारी ।।
िाएनस फल अर नबटप उपारे। रच्छक मनदामनदामनह िारे।।
सुनन रार्न पठए भट नाना । नतिनह देन्ति गजेउ हनुमाना ।।
सब रजनीचर कनप संघारे। गए पुकारत कछुअधमारे।।
पुनन पठयउ तेनहं अच्छकु मारा । चला संग लैसुभट अपारा ।।
आर्त देन्ति नबटप गनह तजाा। तानह ननपानत महाधुनन गजाा।।
दोहा: कछुमारेनस कछुमदेनस कछुनमलएनस धरर धूरर ।
कछुपुनन जाइ पुकारेप्रभुमका ट बल भूरर ।।

।। चौपाई ।।

सुनन सुत बध लंके स ररसाना । पठएनस मेघनाद बलर्ाना ।।
मारनस जनन सुत बांधेसुताही । देन्तिअ कनपनह कहाुँकर आही ।।
चला इंद्रनजत अतुनलत जोधा । बंधुननधन सुनन उपजा क्रोधा ।।
कनप देिा दारन भट आर्ा । कटकटाइ गजााअर धार्ा ।।
अनत नबसाल तर एक उपारा । नबरथ कीि लंके स कु मारा ।।
रहेमहाभट ताके संगा । गनह गनह कनप मदाइ ननज अंगा ।।
नतिनह ननपानत तानह सन बाजा । नभरेजुगल मानहुुँगजराजा ।
मुनठका मारर चढ़ा तर जाई । तानह एक छन मुरछा आई ।।

उनठ बहोरर कीन्तिनस बहु माया । जीनत न जाइ प्रभंजन जाया ।।
दोहा: ब्रह्म अस्त्र तेनहं साुँधा कनप मन कीि नबचार ।
ज ंन ब्रह्मसर मानउुँमनहमा नमटइ अपार ।।

।। चौपाई ।।

ब्रह्मबान कनप कहुुँतेनह मारा । परनतहुुँबार कटकुसंघारा ।।
तेनह देिा कनप मुरनछत भयऊ । नागपास बाुँधेनस लैगयऊ ।।
जासुनाम जनप सुनहु भर्ानी । भर् बंधन काटनहं नर ग्यानी ।।
तासुदू त नक बंध तर आर्ा । प्रभुकारज लनग कनपनहं बुँधार्ा ।।
कनप बंधन सुनन नननसचर धाए । क तुक लानग सभाुँसब आए ।।
दसमुि सभा दीन्ति कनप जाई । कनह न जाइ कछुअनत प्रभुताई ।।
कर जोरेंसुर नदनसप नबनीता । भृकु नट नबलोकत सकल सभीता ।।
देन्ति प्रताप न कनप मन संका । नजनम अनहगन महुुँगरड़ असंका ।।
दोहा: कनपनह नबलोनक दसानन नबहसा कनह दुबााद ।
सुत बध सुरनत कीन्ति पुनन उपजा हृदयुँनबषाद ।।

।। चौपाई ।।

कह लंके स कर्न तैंकीसा । के नहं के बल घालेनह बन िीसा ।।
की ध ंश्रर्न सुनेनह ननहं मोही । देिउुँअनत असंक सठ तोही ।।
मारेनननसचर के नहं अपराधा । कहु सठ तोनह न प्रान कइ बाधा ।।
सुन रार्न ब्रह्मांि ननकाया । पाइ जासुबल नबरनचत माया ।।
जाकेंबल नबरंनच हरर ईसा । पालत सृजत हरत दससीसा ।।
जा बल सीस धरत सहसानन । अंिकोस समेत नगरर कानन ।।
धरइ जो नबनबध देह सुरत्राता । तुम्ह तेसठि नसिार्नुदाता ।।
हर कोदंि कनठन जेनह भंजा । तेनह समेत नृप दल मद गंजा ।।
िर दू षन नत्रनसरा अर बाली । बधेसकल अतुनलत बलसाली ।।
दोहा: जाके बल लर्लेस तेंनजतेहु चराचर झारर ।

तासुदू त मैंजा करर हरर आनेहु नप्रय नारर ।।

।। चौपाई ।।

जानउुँमैंतुम्हारर प्रभुताई । सहसबाहु सन परी लराई ।।
समर बानल सन करर जसुपार्ा । सुनन कनप बचन नबहनस नबहरार्ा ।।
िायउुँफल प्रभुलागी भूुँिा । कनप सुभार् तेंतोरेउुँरूिा ।।
सब केंदेह परम नप्रय स्वामी । मारनहं मोनह कु मारग गामी ।।
नजि मोनह मारा तेमैंमारे। तेनह पर बाुँधेउ तनयुँतुम्हारे।।
मोनह न कछुबाुँधेकइ लाजा । कीि चहउुँननज प्रभुकर काजा ।।
नबनती करउुँजोरर कर रार्न । सुनहु मान तनज मोर नसिार्न ।।
देिहु तुम्ह ननज कु लनह नबचारी । भ्रम तनज भजहु भगत भय हारी ।।
जाकेंिर अनत काल िेराई । जो सुर असुर चराचर िाई ।।
तासोंबयर कबहुुँननहं कीजै। मोरेकहेंजानकी दीजै।।
दोहा: प्रनतपाल रघुनायक करना नसंधुिरारर ।
गएुँसरन प्रभुरान्तिहैंतर् अपराध नबसारर ।।

।। चौपाई ।।

राम चरन पंकज उर धरहू । लंका अचल राज तुम्ह करहू ।।
ररनष पुनलस्त जसुनबमल मंयका । तेनह सनस महुुँजनन होहु कलंका ।।
राम नाम नबनुनगरा न सोहा । देिुनबचारर त्यानग मद मोहा ।।
बसन हीन ननहं सोह सुरारी । सब भूषण भूनषत बर नारी ।।
राम नबमुि संपनत प्रभुताई । जाइ रही पाई नबनुपाई ।।
सजल मूल नजि सररति नाहीं। बरनष गए पुनन तबनहं सुिाहीं।।
सुनुदसकं ठ कहउुँपन रोपी । नबमुि राम त्राता ननहं कोपी ।।
संकर सहस नबष्नुअज तोही । सकनहं न रान्ति राम कर द्रोही ।।
दोहा: मोहमूल बहु सूल प्रद त्यागहु तम अनभमान ।
भजहु राम रघुनायक कृ पा नसंधुभगर्ान ।।

।। चौपाई ।।

जदनप कनह कनप अनत नहत बानी । भगनत नबबेक नबरनत नय सानी ।।
बोला नबहनस महा अनभमानी । नमला हमनह कनप गुर बड़ ग्यानी ।।
मृत्युननकट आई िल तोही । लागेनस अधम नसिार्न मोही ।।
उलटा होइनह कह हनुमाना । मनतभ्रम तोर प्रगट मैंजाना ।।
सुनन कनप बचन बहुत न्तिनसआना । बेनग न हरहुुँमूढ़ कर प्राना ।।
सुनत ननसाचर मारन धाए । सनचर्ि सनहत नबभीषनुआए ।।
नाइ सीस करर नबनय बहूता । नीनत नबरोध न माररअ दू ता ।।
आन दंि कछुकररअ गोसाुँई । सबहींकहा मंत्र भल भाई ।।
सुनत नबहनस बोला दसकं धर । अंग भंग करर पठइअ बंदर ।।
दोहा: कनप केंममता पूुँछ पर सबनह कहउुँसमुझाइ ।
तेल बोरर पट बाुँनध पुनन पार्क देहु लगाइ ।।

।। चौपाई ।।

पूुँछहीन बानर तहुँजाइनह । तब सठ ननज नाथनह लइ आइनह ।।
नजि कै कीिनस बहुत बड़ाई । देिेउुँûमैंनति कै प्रभुताई ।।
बचन सुनत कनप मन मुसुकाना । भइ सहाय सारद मैंजाना ।।
जातुधान सुनन रार्न बचना । लागेरचैंमूढ़ सोइ रचना ।।
रहा न नगर बसन घृत तेला । बाढ़ी पूुँछ कीि कनप िेला ।।
क तुक कहुँआए पुरबासी । मारनहं चरन करनहं बहु हाुँसी ।।
बाजनहं ढोल देनहं सब तारी । नगर फे रर पुनन पूुँछ प्रजारी ।।
पार्क जरत देन्ति हनुमंता । भयउ परम लघुरप तुरंता ।।
ननबुनक चढ़ेउ कनप कनक अटारीं। भई सभीत ननसाचर नारीं।।
दोहा: हरर प्रेररत तेनह अर्सर चलेमरत उनचास ।
अट्टहास करर गजााकनप बनढ़ लाग अकास ।।

।। चौपाई ।।

देह नबसाल परम हरआई । मंनदर तेंमंनदर चढ़ धाई ।।

जरइ नगर भा लोग नबहाला । झपट लपट बहु कोनट कराला ।।
तात मातुहा सुननअ पुकारा । एनह अर्सर को हमनह उबारा ।।
हम जो कहा यह कनप ननहं होई । बानर रूप धरेंसुर कोई ।।
साधुअर्ग्या कर फलुऐसा । जरइ नगर अनाथ कर जैसा ।।
जारा नगर नननमष एक माहीं। एक नबभीषन कर गृह नाहीं।।
ता कर दू त अनल जेनहं नसररजा । जरा न सो तेनह कारन नगररजा ।।
उलनट पलनट लंका सब जारी । कू नद परा पुनन नसंधुमझारी ।।
दोहा: पूुँछ बुझाइ िोइ श्रम धरर लघुरूप बहोरर ।
जनकसुता के आगेंठाढ़ भयउ कर जोरर ।।

।। चौपाई ।।

मातुमोनह दीजेकछुचीिा । जैसेंरघुनायक मोनह दीिा ।।
चूड़ामनन उतारर तब दयऊ । हरष समेत पर्नसुत लयऊ ।।
कहेहु तात अस मोर प्रनामा । सब प्रकार प्रभुपूरनकामा ।।
दीन दयाल नबररदुसंभारी । हरहु नाथ मम संकट भारी ।।
तात सक्रसुत कथा सुनाएहु । बान प्रताप प्रभुनह समुझाएहु ।।
मास नदर्स महुुँनाथुन आर्ा । त पुनन मोनह नजअत ननहं पार्ा ।।
कहु कनप के नह नबनध राि ंप्राना । तुम्हहू तात कहत अब जाना ।।
तोनह देन्ति सीतनल भइ छाती । पुनन मो कहुुँसोइ नदनुसो राती ।।
दोहा: जनकसुतनह समुझाइ करर बहु नबनध धीरजुदीि ।
चरन कमल नसर नाइ कनप गर्नुराम पनहं कीि ।।

।। चौपाई ।।

चलत महाधुनन गजेनस भारी । गभास्त्रर्नहं सुनन नननसचर नारी ।।
नानघ नसंधुएनह पारनह आर्ा । सबद नकलनकला कनपि सुनार्ा ।।
हरषेसब नबलोनक हनुमाना । नूतन जन्म कनपि तब जाना ।।
मुि प्रसन्न तन तेज नबराजा । कीिेनस रामचन्द्र कर काजा ।।
नमलेसकल अनत भए सुिारी । तलफत मीन पार् नजनम बारी ।।

चलेहरनष रघुनायक पासा । पूुँछत कहत नर्ल इनतहासा ।।
तब मधुबन भीतर सब आए । अंगद संमत मधुफल िाए ।।
रिर्ारेजब बरजन लागे। मुनि प्रहार हनत सब भागे।।
दोहा: जाइ पुकारेतेसब बन उजार जुबराज ।
सुनन सुग्रीर् हरष कनप करर आए प्रभुकाज ।।

।। चौपाई ।।

ज ंन होनत सीता सुनध पाई । मधुबन के फल सकनहं नक िाई ।।
एनह नबनध मन नबचार कर राजा । आइ गए कनप सनहत समाजा ।।
आइ सबन्ति नार्ा पद सीसा । नमलेउ सबन्ति अनत प्रेम कपीसा ।।
पूुँछी कु सल कु सल पद देिी । राम कृ पाुँभा काजुनबसेषी ।।
नाथ काजुकीिेउ हनुमाना । रािेसकल कनपि के प्राना ।।
सुनन सुग्रीर् बहुरर तेनह नमलेऊ । कनपि सनहत रघुपनत पनहं चलेऊ ।।
राम कनपि जब आर्त देिा । नकएुँकाजुमन हरष नबसेषा ।।
फनटक नसला बैठेद्व भाई । परेसकल कनप चरनन्ति जाई ।।
दोहा: प्रीनत सनहत सब भेटेरघुपनत करना पुंज ।
पूुँछी कु सल नाथ अब कु सल देन्ति पद कं ज ।।

।। चौपाई ।।

जामर्ंत कह सुनुरघुराया । जा पर नाथ करहु तुम्ह दाया ।।
तानह सदा सुभ कु सल ननरंतर । सुर नर मुनन प्रसन्न ता ऊपर ।।
सोइ नबजई नबनई गुन सागर । तासुसुजसुत्रेलोक उजागर ।।
प्रभुकींकृ पा भयउ सबुकाजू। जन्म हमार सुफल भा आजू।।
नाथ पर्नसुत कीन्ति जो करनी । सहसहुुँमुि न जाइ सो बरनी ।।
पर्नतनय के चररत सुहाए । जामर्ंत रघुपनतनह सुनाए ।।
सुनत कृ पानननध मन अनत भाए । पुनन हनुमान हरनष नहयुँलाए ।।
कहहु तात के नह भाुँनत जानकी । रहनत करनत रच्छा स्वप्रान की ।।

दोहा: नाम पाहर नदर्स नननस ध्यान तुम्हार कपाट ।
लोचन ननज पद जंनत्रत जानहं प्रान के नहं बाट ।।

।। चौपाई ।।

चलत मोनह चूड़ामनन दीिी । रघुपनत हृदयुँलाइ सोइ लीिी ।।
नाथ जुगल लोचन भरर बारी । बचन कहेकछुजनककु मारी ।।
अनुज समेत गहेहु प्रभुचरना । दीन बंधुप्रनतारनत हरना ।।
मन क्रम बचन चरन अनुरागी । के नह अपराध नाथ ह ंत्यागी ।।
अर्गुन एक मोर मैंमाना । नबछु रत प्रान न कीि पयाना ।।
नाथ सो नयनन्ति को अपराधा । ननसरत प्रान कररनहं हनठ बाधा ।।
नबरह अनगनन तनुतूल समीरा । स्वास जरइ छन मानहं सरीरा ।।
नयन स्त्रर्नह जलुननज नहत लागी । जरैंन पार् देह नबरहागी ।।
सीता के अनत नबपनत नबसाला । नबननहं कहेंभनल दीनदयाला ।।
दोहा: नननमष नननमष करनानननध जानहं कलप सम बीनत ।
बेनग चनलय प्रभुआननअ भुज बल िल दल जीनत ।।

।। चौपाई ।।

सुनन सीता दुि प्रभुसुि अयना । भरर आए जल रानजर् नयना ।।
बचन काुँय मन मम गनत जाही । सपनेहुुँबूनझअ नबपनत नक ताही ।।
कह हनुमंत नबपनत प्रभुसोई । जब तर् सुनमरन भजन न होई ।।
के नतक बात प्रभुजातुधान की । ररपुनह जीनत आननबी जानकी ।।
सुनुकनप तोनह समान उपकारी । ननहं कोउ सुर नर मुनन तनुधारी ।।
प्रनत उपकार कर ंका तोरा । सनमुि होइ न सकत मन मोरा ।।
सुनुसुत उररन मैंनाहीं। देिेउुँकरर नबचार मन माहीं।।
पुनन पुनन कनपनह नचतर् सुरत्राता । लोचन नीर पुलक अनत गाता ।।
दोहा: सुनन प्रभुबचन नबलोनक मुि गात हरनष हनुमंत ।
चरन परेउ प्रेमाकु ल त्रानह त्रानह भगर्ंत ।।

।। चौपाई ।।

बार बार प्रभुचहइ उठार्ा । प्रेम मगन तेनह उठब न भार्ा ।।
प्रभुकर पंकज कनप केंसीसा । सुनमरर सो दसा मगन ग रीसा ।।
सार्धान मन करर पुनन संकर । लागेकहन कथा अनत सुंदर ।।
कनप उठाइ प्रभुहृदयुँलगार्ा । कर गनह परम ननकट बैठार्ा ।।
कहु कनप रार्न पानलत लंका । के नह नबनध दहेउ दुगाअनत बंका ।।
प्रभुप्रसन्न जाना हनुमाना । बोला बचन नबगत अनभमाना ।।
सािामृग के बनड़ मनुसाई । सािा तेंसािा पर जाई ।।
नानघ नसंधुहाटकपुर जारा । नननसचर गन नबनध नबनपन उजारा ।।
सो सब तर् प्रताप रघुराई । नाथ न कछूमोरर प्रभुताई ।।
दोहा: ता कहुुँप्रभुकछुअगम ननहं जा पर तुम्ह अनुकु ल ।
तब प्रभार्ुँबड़र्ानलनहं जारर सकइ िलुतूल ।।

।। चौपाई ।।

नाथ भगनत अनत सुिदायनी । देहु कृ पा करर अनपायनी ।।
सुनन प्रभुपरम सरल कनप बानी । एर्मस्तुतब कहेउ भर्ानी ।।
उमा राम सुभाउ जेनहं जाना । तानह भजनुतनज भार् न आना ।।
यह संर्ाद जासुउर आर्ा । रघुपनत चरन भगनत सोइ पार्ा ।।
सुनन प्रभुबचन कहनहं कनपबृंदा । जय जय जय कृ पाल सुिकं दा ।।
तब रघुपनत कनपपनतनह बोलार्ा । कहा चलैंकर करहु बनार्ा ।।
अब नबलंबुके नह कारन कीजे। तुरत कनपि कहुुँआयसुदीजे।।
क तुक देन्ति सुमन बहु बरषी । नभ तेंभर्न चलेसुर हरषी ।।
दोहा: कनपपनत बेनग बोलाए आए जूथप जूथ ।
नाना बरन अतुल बल बानर भालुबरूथ ।।

।। चौपाई ।।

प्रभुपद पंकज नार्नहं सीसा । गरजनहं भालुमहाबल कीसा ।।
देिी राम सकल कनप सेना । नचतइ कृ पा करर रानजर् नैना ।।

राम कृ पा बल पाइ कनपंदा । भए पच्छजुत मनहुुँनगररंदा ।।
हरनष राम तब कीि पयाना । सगुन भए सुंदर सुभ नाना ।।
जासुसकल मंगलमय कीती । तासुपयान सगुन यह नीती ।।
प्रभुपयान जाना बैदेहीं। फरनक बाम अुँग जनुकनह देहीं।।
जोइ जोइ सगुन जाननकनह होई । असगुन भयउ रार्ननह सोई ।।
चला कटकुको बरनैंपारा । गजानह बानर भालुअपारा ।।
नि आयुध नगरर पादपधारी । चलेगगन मनह इच्छाचारी ।।
के हररनाद भालुकनप करहीं। िगमगानहं नदग्गज नचक्करहीं।।

।। छं द ।।

नचक्करनहं नदग्गज िोल मनह नगरर लोल सागर िरभरे।
मन हरष सभ गंधबासुर मुनन नाग नकन्नर दुि टरे।।
कटकटनहं मका ट नबकट भट बहु कोनट कोनटि धार्हीं।।
जय राम प्रबल प्रताप कोसलनाथ गुन गन गार्हीं।।
सनह सक न भार उदार अनहपनत बार बारनहं मोहई ।।
गह दसन पुनन पुनन कमठ पृि कठोर सो नकनम सोहई ।।
रघुबीर रनचर प्रयान प्रन्तथथनत जानन परम सुहार्नी ।।
जनुकमठ िपार सपाराज सो नलित अनबचल पार्नी ।।
दोहा: एनह नबनध जाइ कृ पानननध उतरेसागर तीर ।
जहुँतहुँलागेिान फल भालुनबपुल कनप बीर ।।

।। चौपाई ।।

उहाुँननसाचर रहनहं ससंका । जब तेजारर गयउ कनप लंका ।।
ननज ननज गृहुँसब करनहं नबचारा । ननहं नननसचर कु ल के र उबारा ।।
जासुदू त बल बरनन न जाई । तेनह आएुँपुर कर्न भलाई ।।
दू तन्ति सन सुनन पुरजन बानी । मंदोदरी अनधक अकु लानी ।।
रहनस जोरर कर पनत पग लागी । बोली बचन नीनत रस पागी ।।
कं त करष हरर सन पररहरहू । मोर कहा अनत नहत नहयुँधरहु ।।
समुझत जासुदू त कइ करनी । स्त्रर्हींगभारजनीचर धरनी ।।

तासुनारर ननज सनचर् बोलाई । पठर्हु कं त जो चहहु भलाई ।।
तब कु ल कमल नबनपन दुिदाई । सीता सीत ननसा सम आई ।।
सुनहु नाथ सीता नबनुदीिें। नहत न तुम्हार संभुअज कीिें।।
दोहा: राम बान अनह गन सररस ननकर ननसाचर भेक ।
जब लनग ग्रसत न तब लनग जतनुकरहु तनज टेक ।।

।। चौपाई ।।

श्रर्न सुनी सठ ता करर बानी । नबहसा जगत नबनदत अनभमानी ।।
सभय सुभाउ नारर कर साचा । मंगल महुुँभय मन अनत काचा ।।
ज ंआर्इ मका ट कटकाई । नजअनहं नबचारेनननसचर िाई ।।
कं पनहं लोकप जाकी त्रासा । तासुनारर सभीत बनड़ हासा ।।
अस कनह नबहनस तानह उर लाई । चलेउ सभाुँममता अनधकाई ।।
मंदोदरी हृदयुँकर नचंता । भयउ कं त पर नबनध नबपरीता ।।
बैठे उ सभाुँिबरर अनस पाई । नसंधुपार सेना सब आई ।।
बूझेनस सनचर् उनचत मत कहहू । तेसब हुँसेमि करर रहहू ।।
नजतेहु सुरासुर तब श्रम नाहीं। नर बानर के नह लेिेमाही ।।
दोहा: सनचर् बैद गुर तीनन ज ंनप्रय बोलनहं भय आस ।
राज धमातन तीनन कर होइ बेनगहींनास ।।

।। चौपाई ।।

सोइ रार्न कहुुँबनन सहाई । अस्तुनत करनहं सुनाइ सुनाई ।।
अर्सर जानन नबभीषनुआर्ा । भ्राता चरन सीसुतेनहं नार्ा ।।
पुनन नसर नाइ बैठ ननज आसन । बोला बचन पाइ अनुसासन ।।
ज कृ पाल पूुँनछहु मोनह बाता । मनत अनुरप कहउुँनहत ताता ।।
जो आपन चाहैकल्याना । सुजसुसुमनत सुभ गनत सुि नाना ।।
सो परनारर नललार गोसाईं । तजउ चउनथ के चंद नक नाई ।।
च दह भुर्न एक पनत होई । भूतद्रोह नतिइ ननहं सोई ।।
गुन सागर नागर नर जोऊ । अलप लोभ भल कहइ न कोऊ ।।

दोहा: काम क्रोध मद लोभ सब नाथ नरक के पंथ ।
सब पररहरर रघुबीरनह भजहु भजनहं जेनह संत ।।

।। चौपाई ।।

तात राम ननहं नर भूपाला । भुर्नेस्वर कालहु कर काला ।।
ब्रह्म अनामय अज भगर्ंता । ब्यापक अनजत अनानद अनंता ।।
गो नद्वज धेनुदेर् नहतकारी । कृ पानसंधुमानुष तनुधारी ।।
जन रंजन भंजन िल ब्राता । बेद धमारच्छक सुनुभ्राता ।।
तानह बयर तनज नाइअ माथा । प्रनतारनत भंजन रघुनाथा ।।
देहु नाथ प्रभुकहुुँबैदेही । भजहु राम नबनुहेतुसनेही ।।
सरन गएुँप्रभुताहु न त्यागा । नबस्व द्रोह कृ त अघ जेनह लागा ।।
जासुनाम त्रय ताप नसार्न । सोइ प्रभुप्रगट समुझुनजयुँरार्न ।।
दोहा: बार बार पद लागउुँनबनय करउुँदससीस ।
पररहरर मान मोह मद भजहु कोसलाधीस ।।
मुनन पुलन्तस्त ननज नसष्य सन कनह पठई यह बात ।
तुरत सो मैंप्रभुसन कही पाइ सुअर्सर तात ।।

।। चौपाई ।।

माल्यर्ंत अनत सनचर् सयाना । तासुबचन सुनन अनत सुि माना ।।
तात अनुज तर् नीनत नबभूषन । सो उर धरहु जो कहत नबभीषन ।।
ररपुउतकरष कहत सठ दोऊ । दू रर न करहु इहाुँहइ कोऊ ।।
माल्यर्ंत गृह गयउ बहोरी । कहइ नबभीषनुपुनन कर जोरी ।।
सुमनत कु मनत सब केंउर रहहीं। नाथ पुरान ननगम अस कहहीं।।
जहाुँसुमनत तहुँसंपनत नाना । जहाुँकु मनत तहुँनबपनत ननदाना ।।
तर् उर कु मनत बसी नबपरीता । नहत अननहत मानहु ररपुप्रीता ।।
कालरानत नननसचर कु ल के री । तेनह सीता पर प्रीनत घनेरी ।।
दोहा: तात चरन गनह मागउुँरािहु मोर दुलार ।

सीत देहु राम कहुुँअनहत न होइ तुम्हार ।।

।। चौपाई ।।

बुध पुरान श्रुनत संमत बानी । कही नबभीषन नीनत बिानी ।।
सुनत दसानन उठा ररसाई । िल तोनह ननकट मुत्युअब आई ।।
नजअनस सदा सठ मोर नजआर्ा । ररपुकर पच्छ मूढ़ तोनह भार्ा ।।
कहनस न िल अस को जग माहीं। भुज बल जानह नजता मैंनाही ।।
मम पुर बनस तपनसि पर प्रीती । सठ नमलुजाइ नतिनह कहु नीती ।।
अस कनह कीिेनस चरन प्रहारा । अनुज गहेपद बारनहं बारा ।।
उमा संत कइ इहइ बड़ाई । मंद करत जो करइ भलाई ।।
तुम्ह नपतुसररस भलेनहं मोनह मारा । रामुभजेंनहत नाथ तुम्हारा ।।
सनचर् संग लैनभ पथ गयऊ । सबनह सुनाइ कहत अस भयऊ ।।
दोहा: रामुसत्यसंकल्प प्रभुसभा कालबस तोरर ।
मैरघुबीर सरन अब जाउुँदेहु जनन िोरर ।।

।। चौपाई ।।

अस कनह चला नबभीषनुजबहीं। आयूहीन भए सब तबहीं।।
साधुअर्ग्या तुरत भर्ानी । कर कल्यान अन्तिल कै हानी ।।
रार्न जबनहं नबभीषन त्यागा । भयउ नबभर् नबनुतबनहं अभागा ।।
चलेउ हरनष रघुनायक पाहीं। करत मनोरथ बहु मन माहीं।।
देन्तिहउुँजाइ चरन जलजाता । अरन मृदुल सेर्क सुिदाता ।।
जेपद परनस तरी ररनषनारी । दंिक कानन पार्नकारी ।।
जेपद जनकसुताुँउर लाए । कपट कु रंग संग धर धाए ।।
हर उर सर सरोज पद जेई । अहोभाग्य मैदेन्तिहउुँतेई ।।
दोहा: नजि पायि के पादुकन्ति भरतुरहेमन लाइ ।
तेपद आजुनबलोनकहउुँइि नयनन्ति अब जाइ ।।

।। चौपाई ।।

एनह नबनध करत सप्रेम नबचारा । आयउ सपनद नसंधुएनहं पारा ।।
कनपि नबभीषनुआर्त देिा । जाना कोउ ररपुदू त नबसेषा ।।
तानह रान्ति कपीस पनहं आए । समाचार सब तानह सुनाए ।।
कह सुग्रीर् सुनहु रघुराई । आर्ा नमलन दसानन भाई ।।
कह प्रभुसिा बूनझऐ काहा । कहइ कपीस सुनहु नरनाहा ।।
जानन न जाइ ननसाचर माया । कामरूप के नह कारन आया ।।
भेद हमार लेन सठ आर्ा । रान्तिअ बाुँनध मोनह अस भार्ा ।।
सिा नीनत तुम्ह नीनक नबचारी । मम पन सरनागत भयहारी ।।
सुनन प्रभुबचन हरष हनुमाना । सरनागत बच्छल भगर्ाना ।।
दोहा: सरनागत कहुुँजेतजनहं ननज अननहत अनुमानन ।
तेनर पार्ुँर पापमय नतिनह नबलोकत हानन ।।

।। चौपाई ।।

कोनट नबप्र बध लागनहं जाहू । आएुँसरन तजउुँननहं ताहू ।।
सनमुि होइ जीर् मोनह जबहीं। जन्म कोनट अघ नासनहं तबहीं।।
पापर्ंत कर सहज सुभाऊ । भजनुमोर तेनह भार् न काऊ ।।
ज ंपैदुिहदय सोइ होई । मोरेंसनमुि आर् नक सोई ।।
ननमाल मन जन सो मोनह पार्ा । मोनह कपट छल नछद्र न भार्ा ।।
भेद लेन पठर्ा दससीसा । तबहुुँन कछुभय हानन कपीसा ।।
जग महुुँसिा ननसाचर जेते। लनछमनुहनइ नननमष महुुँतेते।।
ज ंसभीत आर्ा सरनाई । रन्तिहउुँतानह प्रान की नाई ।।
दोहा: उभय भाुँनत तेनह आनहु हुँनस कह कृ पाननके त ।
जय कृ पाल कनह चलेअंगद हनूसमेत ।।

।। चौपाई ।।

सादर तेनह आगेंकरर बानर । चलेजहाुँरघुपनत करनाकर ।।
दू ररनह तेदेिेद्व भ्राता । नयनानंद दान के दाता ।।
बहुरर राम छनबधाम नबलोकी । रहेउ ठटुनक एकटक पल रोकी ।।

भुज प्रलंब कं जारन लोचन । स्यामल गात प्रनत भय मोचन ।।
नसंघ कं ध आयत उर सोहा । आनन अनमत मदन मन मोहा ।।
नयन नीर पुलनकत अनत गाता । मन धरर धीर कही मृदुबाता ।।
नाथ दसानन कर मैंभ्राता । नननसचर बंस जनम सुरत्राता ।।
सहज पापनप्रय तामस देहा । जथा उलूकनह तम पर नेहा ।।
दोहा: श्रर्न सुजसुसुनन आयउुँप्रभुभंजन भर् भीर ।
त्रानह त्रानह आरनत हरन सरन सुिद रघुबीर ।।

।। चौपाई ।।

अस कनह करत दंिर्त देिा । तुरत उठेप्रभुहरष नबसेषा ।।
दीन बचन सुनन प्रभुमन भार्ा । भुज नबसाल गनह हृदयुँलगार्ा ।।
अनुज सनहत नमनल नढग बैठारी । बोलेबचन भगत भयहारी ।।
कहु लंके स सनहत पररर्ारा । कु सल कु ठाहर बास तुम्हारा ।।
िल मंिलींबसहु नदनुराती । सिा धरम ननबहइ के नह भाुँती ।।
मैंजानउुँतुम्हारर सब रीती । अनत नय ननपुन न भार् अनीती ।।
बर भल बास नरक कर ताता । दुि संग जनन देइ नबधाता ।।
अब पद देन्ति कु सल रघुराया । ज ंतुम्ह कीि जानन जन दाया ।।
दोहा: तब लनग कु सल न जीर् कहुुँसपनेहुुँमन नबश्राम ।
जब लनग भजत न राम कहुुँसोक धाम तनज काम ।।

।। चौपाई ।।

तब लनग हृदयुँबसत िल नाना । लोभ मोह मच्छर मद माना ।।
जब लनग उर न बसत रघुनाथा । धरेंचाप सायक कनट भाथा ।।
ममता तरन तमी अुँनधआरी । राग द्वेष उलूक सुिकारी ।।
तब लनग बसनत जीर् मन माहीं। जब लनग प्रभुप्रताप रनब नाहीं।।
अब मैंकु सल नमटेभय भारे। देन्ति राम पद कमल तुम्हारे।।
तुम्ह कृ पाल जा पर अनुकू ला । तानह न ब्याप नत्रनबध भर् सूला ।।
मैंनननसचर अनत अधम सुभाऊ । सुभ आचरनुकीि ननहं काऊ ।।

जासुरूप मुनन ध्यान न आर्ा । तेनहं प्रभुहरनष हृदयुँमोनह लार्ा ।।
दोहा: अहोभाग्य मम अनमत अनत राम कृ पा सुि पुंज ।
देिेउुँनयन नबरंनच नसब सेब्य जुगल पद कं ज ।।

।। चौपाई ।।

सुनहु सिा ननज कहउुँसुभाऊ । जान भुसुंनि संभुनगररजाऊ ।।
ज ंनर होइ चराचर द्रोही । आर्ेसभय सरन तनक मोही ।।
तनज मद मोह कपट छल नाना । करउुँसद्य तेनह साधुसमाना ।।
जननी जनक बंधुसुत दारा । तनुधनुभर्न सुह्रद पररर्ारा ।।
सब कै ममता ताग बटोरी । मम पद मननह बाुँध बरर िोरी ।।
समदरसी इच्छा कछुनाहीं। हरष सोक भय ननहं मन माहीं।।
अस सज्जन मम उर बस कै सें। लोभी हृदयुँबसइ धनुजैसें।।
तुम्ह साररिेसंत नप्रय मोरें। धरउुँदेह ननहं आन ननहोरें।।
दोहा: सगुन उपासक परनहत ननरत नीनत दृढ़ नेम ।
तेनर प्रान समान मम नजि केंनद्वज पद प्रेम ।।

।। चौपाई ।।

सुनुलंकेस सकल गुन तोरें। तातेंतुम्ह अनतसय नप्रय मोरें।।
राम बचन सुनन बानर जूथा । सकल कहनहं जय कृ पा बरूथा ।।
सुनत नबभीषनुप्रभुकै बानी । ननहं अघात श्रर्नामृत जानी ।।
पद अंबुज गनह बारनहं बारा । हृदयुँसमात न प्रेमुअपारा ।।
सुनहु देर् सचराचर स्वामी । प्रनतपाल उर अंतरजामी ।।
उर कछुप्रथम बासना रही । प्रभुपद प्रीनत सररत सो बही ।।
अब कृ पाल ननज भगनत पार्नी । देहु सदा नसर् मन भार्नी ।।
एर्मस्तुकनह प्रभुरनधीरा । मागा तुरत नसंधुकर नीरा ।।
जदनप सिा तर् इच्छा नाहीं। मोर दरसुअमोघ जग माहीं।।
अस कनह राम नतलक तेनह सारा । सुमन बृनि नभ भई अपारा ।।

दोहा: रार्न क्रोध अनल ननज स्वास समीर प्रचंि ।
जरत नबभीषनुरािेउ दीिेहु राजुअिंि ।।
जो संपनत नसर् रार्ननह दीन्ति नदएुँदस माथ ।
सोइ संपदा नबभीषननह सकु नच दीि रघुनाथ ।।

।। चौपाई ।।

अस प्रभुछानड़ भजनहं जेआना । तेनर पसुनबनुपूुँछ नबषाना ।।
ननज जन जानन तानह अपनार्ा । प्रभुसुभार् कनप कु ल मन भार्ा ।।
पुनन सबाग्य सबाउर बासी । सबारूप सब रनहत उदासी ।।
बोलेबचन नीनत प्रनतपालक । कारन मनुज दनुज कु ल घालक ।।
सुनुकपीस लंकापनत बीरा । के नह नबनध तररअ जलनध गंभीरा ।।
संकु ल मकर उरग झष जाती । अनत अगाध दुस्तर सब भाुँती ।।
कह लंके स सुनहु रघुनायक । कोनट नसंधुसोषक तर् सायक ।।
जद्यनप तदनप नीनत अनस गाई । नबनय कररअ सागर सन जाई ।।
दोहा: प्रभुतुम्हार कु लगुर जलनध कनहनह उपाय नबचारर ।
नबनुप्रयास सागर तररनह सकल भालुकनप धारर ।।

।। चौपाई ।।

सिा कही तुम्ह नीनक उपाई । कररअ दैर् ज ंहोइ सहाई ।।
मंत्र न यह लनछमन मन भार्ा । राम बचन सुनन अनत दुि पार्ा ।।
नाथ दैर् कर कर्न भरोसा । सोनषअ नसंधुकररअ मन रोसा ।।
कादर मन कहुुँएक अधारा । दैर् दैर् आलसी पुकारा ।।
सुनत नबहनस बोलेरघुबीरा । ऐसेनहं करब धरहु मन धीरा ।।
अस कनह प्रभुअनुजनह समुझाई । नसंधुसमीप गए रघुराई ।।
प्रथम प्रनाम कीि नसर नाई । बैठेपुनन तट दभािसाई ।।
जबनहं नबभीषन प्रभुपनहं आए । पाछेंरार्न दू त पठाए ।।
दोहा: सकल चररत नति देिेधरेंकपट कनप देह ।
प्रभुगुन हृदयुँसराहनहं सरनागत पर नेह ।।

।। चौपाई ।।

प्रगट बिाननहं राम सुभाऊ । अनत सप्रेम गा नबसरर दुराऊ ।।
ररपुके दू त कनपि तब जाने। सकल बाुँनध कपीस पनहं आने।।
कह सुग्रीर् सुनहु सब बानर । अंग भंग करर पठर्हु नननसचर ।।
सुनन सुग्रीर् बचन कनप धाए । बाुँनध कटक चहु पास नफराए ।।
बहु प्रकार मारन कनप लागे। दीन पुकारत तदनप न त्यागे।।
जो हमार हर नासा काना । तेनह कोसलाधीस कैआना ।।
सुनन लनछमन सब ननकट बोलाए । दया लानग हुँनस तुरत छोिाए ।।
रार्न कर दीजहु यह पाती । लनछमन बचन बाचुकु लघाती ।।
दोहा: कहेहु मुिागर मूढ़ सन मम संदेसुउदार ।
सीता देइ नमलेहु न त आर्ा काल तुम्हार ।।

।। चौपाई ।।

तुरत नाइ लनछमन पद माथा । चलेदू त बरनत गुन गाथा ।।
कहत राम जसुलंकाुँआए । रार्न चरन सीस नति नाए ।।
नबहनस दसानन पूुँछी बाता । कहनस न सुक आपनन कु सलाता ।।
पुनन कहु िबरर नबभीषन के री । जानह मृत्युआई अनत नेरी ।।
करत राज लंका सठ त्यागी । होइनह जब कर कीट अभागी ।।
पुनन कहु भालुकीस कटकाई । कनठन काल प्रेररत चनल आई ।।
नजि के जीर्न कर रिर्ारा । भयउ मृदुल नचत नसंधुनबचारा ।।
कहु तपनसि कै बात बहोरी । नजि के हृदयुँत्रास अनत मोरी ।।
दोहा: की भइ भेंट नक नफरर गए श्रर्न सुजसुसुनन मोर ।
कहनस न ररपुदल तेज बल बहुत चनकत नचत तोर ।।

।। चौपाई ।।

नाथ कृ पा करर पूुँछे हु जैसें। मानहु कहा क्रोध तनज तैसें।।
नमला जाइ जब अनुज तुम्हारा । जातनहं राम नतलक तेनह सारा ।।

रार्न दू त हमनह सुनन काना । कनपि बाुँनध दीिेदुि नाना ।।
श्रर्न नानसका काटैलागे। राम सपथ दीिेहम त्यागे।।
पूुँनछहु नाथ राम कटकाई । बदन कोनट सत बरनन न जाई ।।
नाना बरन भालुकनप धारी । नबकटानन नबसाल भयकारी ।।
जेनहं पुर दहेउ हतेउ सुत तोरा । सकल कनपि महुँतेनह बलुथोरा ।।
अनमत नाम भट कनठन कराला । अनमत नाग बल नबपुल नबसाला ।।
दोहा: नद्वनबद मयंद नील नल अंगद गद नबकटानस ।
दनधमुि के हरर ननसठ सठ जामर्ंत बलरानस ।।

।। चौपाई ।।

ए कनप सब सुग्रीर् समाना । इि सम कोनटि गनइ को नाना ।।
राम कृ पाुँअतुनलत बल नतिहीं। तृन समान त्रेलोकनह गनहीं।।
अस मैंसुना श्रर्न दसकं धर । पदुम अठारह जूथप बंदर ।।
नाथ कटक महुँसो कनप नाहीं। जो न तुम्हनह जीतैरन माहीं।।
परम क्रोध मीजनहं सब हाथा । आयसुपैन देनहं रघुनाथा ।।
सोषनहं नसंधुसनहत झष ब्याला । पूरहींन त भरर कु धर नबसाला ।।
मनदागदानमलर्नहं दससीसा । ऐसेइ बचन कहनहं सब कीसा ।।
गजानहं तजानहं सहज असंका । मानहु ग्रसन चहत हनहं लंका ।।
दोहा: सहज सूर कनप भालुसब पुनन नसर पर प्रभुराम ।
रार्न काल कोनट कहु जीनत सकनहं संग्राम ।।

।। चौपाई ।।

राम तेज बल बुनध नबपुलाई । तब भ्रातनह पूुँछे उ नय नागर ।।
तासुबचन सुनन सागर पाहीं। मागत पंथ कृ पा मन माहीं।।
सुनत बचन नबहसा दससीसा । ज ंअनस मनत सहाय कृ त कीसा ।।
सहज भीर कर बचन दृढ़ाई । सागर सन ठानी मचलाई ।।
मूढ़ मृषा का करनस बड़ाई । ररपुबल बुन्ति थाह मैंपाई ।।
सनचर् सभीत नबभीषन जाकें। नबजय नबभूनत कहाुँजग ताकें।।

सुनन िल बचन दू त ररस बाढ़ी । समय नबचारर पनत्रका काढ़ी ।।
रामानुज दीिी यह पाती । नाथ बचाइ जुड़ार्हु छाती ।।
नबहनस बाम कर लीिी रार्न । सनचर् बोनल सठ लाग बचार्न ।।
दोहा: बाति मननह ररझाइ सठ जनन घालनस कु ल िीस ।
राम नबरोध न उबरनस सरन नबष्नुअज ईस ।।
की तनज मान अनुज इर् प्रभुपद पंकज भृंग ।
होनह नक राम सरानल िल कु ल सनहत पतंग ।।

।। चौपाई ।।

सुनत सभय मन मुि मुसुकाई । कहत दसानन सबनह सुनाई ।।
भूनम परा कर गहत अकासा । लघुतापस कर बाग नबलासा ।।
कह सुक नाथ सत्य सब बानी । समुझहु छानड़ प्रकृ नत अनभमानी ।।
सुनहु बचन मम पररहरर क्रोधा । नाथ राम सन तजहु नबरोधा ।।
अनत कोमल रघुबीर सुभाऊ । जद्यनप अन्तिल लोक कर राऊ ।।
नमलत कृ पा तुम्ह पर प्रभुकररही । उर अपराध न एकउ धररही ।।
जनकसुता रघुनाथनह दीजे। एतना कहा मोर प्रभुकीजे।।
जब तेनहं कहा देन बैदेही । चरन प्रहार कीि सठ तेही ।।
नाइ चरन नसर चला सो तहाुँ। कृ पानसंधुरघुनायक जहाुँ।।
करर प्रनामुननज कथा सुनाई । राम कृ पाुँआपनन गनत पाई ।।
ररनष अगन्तस्त कींसाप भर्ानी । राछस भयउ रहा मुनन ग्यानी ।।
बंनद राम पद बारनहं बारा । मुनन ननज आश्रम कहुुँपगुधारा ।।
दोहा: नबनय न मानत जलनध जड़ गए तीन नदन बीनत ।
बोलेराम सकोप तब भय नबनुहोइ न प्रीनत ।।

।। चौपाई ।।

लनछमन बान सरासन आनू। सोष ंबाररनध नबनसि कृ सानू।।
सठ सन नबनय कु नटल सन प्रीती । सहज कृ पन सन सुंदर नीती ।।
ममता रत सन ग्यान कहानी । अनत लोभी सन नबरनत बिानी ।।

क्रोनधनह सम कानमनह हरर कथा । ऊसर बीज बएुँफल जथा ।।
अस कनह रघुपनत चाप चढ़ार्ा । यह मत लनछमन के मन भार्ा ।।
संघानेउ प्रभुनबनसि कराला । उठी उदनध उर अंतर ज्वाला ।।
मकर उरग झष गन अकु लाने। जरत जंतुजलनननध जब जाने।।
कनक थार भरर मनन गन नाना । नबप्र रूप आयउ तनज माना ।।
दोहा: काटेनहं पइ कदरी फरइ कोनट जतन कोउ सींच ।
नबनय न मान िगेस सुनुिाटेनहं पइ नर् नीच ।।

।। चौपाई ।।

सभय नसंधुगनह पद प्रभुके रे। छमहु नाथ सब अर्गुन मेरे।।
गगन समीर अनल जल धरनी । इि कइ नाथ सहज जड़ करनी ।।
तर् प्रेररत मायाुँउपजाए । सृनि हेतुसब ग्रंथनन गाए ।।
प्रभुआयसुजेनह कहुँजस अहई । सो तेनह भाुँनत रहेसुि लहई ।।
प्रभुभल कीिी मोनह नसि दीिी । मरजादा पुनन तुम्हरी कीिी ।।
ढोल गर्ाुँर सूद्र पसुनारी । सकल ताड़ना के अनधकारी ।।
प्रभुप्रताप मैंजाब सुिाई । उतररनह कटकुन मोरर बड़ाई ।।
प्रभुअग्या अपेल श्रुनत गाई । कर ंसो बेनग ज तुम्हनह सोहाई ।।
दोहा: सुनत नबनीत बचन अनत कह कृ पाल मुसुकाइ ।
जेनह नबनध उतरैकनप कटकुतात सो कहहु उपाइ ।।

।। चौपाई ।।

नाथ नील नल कनप द्व भाई । लररकाई ररनष आनसष पाई ।।
नति के परस नकएुँनगरर भारे। तररहनहं जलनध प्रताप तुम्हारे।।
मैंपुनन उर धरर प्रभुताई । कररहउुँबल अनुमान सहाई ।।
एनह नबनध नाथ पयोनध बुँधाइअ । जेनहं यह सुजसुलोक नतहुुँगाइअ ।।
एनह सर मम उिर तट बासी । हतहु नाथ िल नर अघ रासी ।।
सुनन कृ पाल सागर मन पीरा । तुरतनहं हरी राम रनधीरा ।।
देन्ति राम बल प रष भारी । हरनष पयोनननध भयउ सुिारी ।।

सकल चररत कनह प्रभुनह सुनार्ा । चरन बंनद पाथोनध नसधार्ा ।।

।। छं द ।।

ननज भर्न गर्नेउ नसंधुश्रीरघुपनतनह यह मत भायऊ ।।
यह चररत कनल मलहर जथामनत दास तुलसी गायऊ ।।
सुि भर्न संसय समन दर्न नबषाद रघुपनत गुन गना ।।
तनज सकल आस भरोस गार्नह सुननह संतत सठ मना ।।
दोहा: सकल सुमंगल दायक रघुनायक गुन गान ।
सादर सुननहं तेतरनहं भर् नसंधुनबना जलजान ।।
।। मासपारायण, चौबीसवााँववश्राम ।।

।। इवत श्रीमद्रामचररतमानसेसकलकवलकलुषववध्वंसनेपञ्चमः सोपानः

समाप्तः ।।

श्री रामचररतमानस का यह पंचम सोपान समाप्त हुआ ।।

जय वसयाराम जय जय वसयाराम ।।
जय वसयाराम जय जय वसयाराम ।।